Τετάρτη 23 Ιουνίου 2010

'Έφυγε» ο Ζοζέ Σαραμάγκου




Παρασκευή, 18 Ιουνίου 2010


Πέθανε ο βραβευμένος με Νόμπελ Πορτογάλος λογοτέχνης Ζοζέ Σαραμάγκου σε ηλικία 87 ετών, στο Λανθαρότε (στις Kανάριους Νήσους), όπου είχε αποτραβηχτεί μαζί με τη σύζυγό εδώ και πολλά χρόνια. Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε η οικογένειά του και εκδοτικός οίκος Alfaguara.

Ο Σαραμάγκου ασχολήθηκε σχεδόν με όλα τα είδη του γραπτού λόγου ως μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Πριν δύο χρόνια ξεκίνησε το προσωπικό του μπλογκ, κάνοντας ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις για ζητήματα της επικαιρότητας που κυκλοφόρησαν αργότερα σε βιβλίο με τίτλο «Το τετράδιο» (εκδ. Καστανιώτη).

Ο μπλόγκερ Σαραμάγκου ήταν «οργισμένος», σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Έκο, ο οποίος έγραψε την εισαγωγή στην έκδοση. Ο Πορτογάλος λογοτέχνης είχε γράψει καυστικά σχόλια για τον Τζορτζ Μπους, τον Μπερλουσκόνι, τον Σαρκοζί αλλά και τρυφερά κείμενα για τους συγγραφείς που θαύμαζε.

Στο έργο του ο Σαραμάγκου συνδύαζε το μύθο, την αλληγορία, την Ιστορία και τη σουρεαλιστική φαντασία. Ο ίδιος θεωρούσε ότι το βασικό θέμα στα μυθιστορήματά του ήταν «η δυνατότητα του αδύνατου, τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις».

Μια «γεμάτη» ζωή

Ο Σαραμάγκου γεννήθηκε στο χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας το 1922, ενώ δύο χρόνια αργότερα η οικογένειά του μετακόμισε στη Λισαβόνα. Παρά την έφεση του νεαρού Σαραμάγκου στα γράμματα, οι γονείς του δεν είχαν τη δυνατότητα να τον στείλουν στο κλασικό γυμνάσιο κι έτσι συνέχισε τις σπουδές του στην τεχνική εκπαίδευση. Εργάστηκε ως μηχανικός αυτοκινήτων, ως μεταφραστής και δημοσιογράφος.

Το 1944 παντρεύτηκε την Ίλντα Ρέις. Το 1947, τη χρονιά που γεννήθηκε η κόρη του Βιολάντα δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η γη της αμαρτίας». Μεσολάβησε ένα διάστημα σιωπής 19 χρόνων μέχρι να εκδώσει το δεύτερο βιβλίο του, την ποιητική ανθολογία «Οs Poemas Possiveis».

Το 1969 προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας που ήταν παράνομο κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ωστόσο δεν δίσταζε να ασκήσει κριτική στους συντρόφους του.Έλαβε μέρος στην «Επανάσταση των γαρυφάλλων» που οδήγησε στην πτώση της χούντας του Σαλαζάρ.

Έγινε γνωστός το 1982 με το βιβλίο του «Το χρονικό του μοναστηριού», ένα ερωτικό μυθιστόρημα που εξελίσσεται τον 18ο αιώνα. Το 1992 ξέσπασε σκάνδαλο στην Πορτογαλία με την έκδοση του βιβλίου του «Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο» που θεωρήθηκε βλάσφημο από τους Καθολικούς. Η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας και την επόμενη χρονιά ο Σαραμάγκου αυτοεξορίστηκε στο Λανθαρότε μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του.

Το 1998 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ. Το μυθιστόρημά του «Περί τυφλότητος» μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Φερνάντο Μεϊρέλες. Μέσα σε εξήντα χρόνια εξέδωσε περίπου τριάντα έργα: μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα.

http://www.naftemporiki.gr


Ο θάνατός του χθες αποδόθηκε σε λευχαιμία από την οποία έπασχε πολλά χρόνια.

Τη σορό συνοδεύει στην Πορτογαλία η υπουργός Πολιτισμού της χώρας, Γκαμπριέλα Καναβίλας και η χήρα του συγγραφέα, Πιλάρ ντελ Ρίο.

Χιλιάδες κάτοικοι του Λανθαρότε συγκεντρώθηκαν χθες το απόγευμα για να αποτίσουν φόρο τιμής στο συγγραφέα.

Η οικογένεια του Σαραμάγκου δέχτηκε συλλυπητήρια από τον ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο, την πρόεδρο της Αργεντινής, Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ και τον πορτογάλο πρόεδρο Ανιμπαλ Καβάκο Σίλβα.

Η σορός του θα αποτεφρωθεί στη Λισαβόνα και μέρος από την τέφρα θα σκορπιστεί στην γενέτειρά του, το χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας, ενώ η υπόλοιπη θα ταφεί κάτω από μια ελιά στον κήπο του σπιτιού του, σύμφωνα με πηγές της οικογενείας του.

Μέχρι στιγμής δεν έχει οριστεί ημερομηνία για τις τελετές.

Ενοπλος κομμουνιστής μέχρι το 1969, ο Σαραμάγκου προκάλεσε αρκετές διαμάχες για τις πολιτικές του θέσεις, όπως όταν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι έχει μετατρέψει τα παλαιστινιακά εδάφη σε στρατόπεδο συγκέντρωσης ή όταν πρότεινε τη συνένωση της Πορτογαλίας και της Ισπανίας σε ένα κράτος που θα αποκαλείται Ιβηρία.

Εγκαταστάθηκε στο Λανθαρότε για να διαμαρτυρηθεί για την τότε συντηρητική κυβέρνηση της χώρας του.

Τα γνωστότερα μυθιστορήματα του είναι τα εξής: Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας(1977), Από τη γη θρεμμένος(1980), Το χρονικό του μοναστηριού(1983), Η χρονιά που πέθανε ο Ρικάρντο Ρέις(1984), Η πέτρινη σχεδία(1986), Ιστορία της Πολιορκίας της Λισαβόνας,(1988), Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον(1997), Περί τυφλότητος,(1995), Όλα τα ονόματα (1997).

http://www.adesmeytos.gr

Απεβίωσε ο συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου
Ο κάτοχος Νομπέλ Λογοτεχνίας (1998) υπέκυψε τελικά στη λευχαιμία.


Πέθανε ο βραβευμένος με Νόμπελ πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου σε ηλικία 87 ετών στο ισπανικό νησί Λανθαρότε στα Κανάρια Νησιά, ανακοινώθηκε από την οικογένειά του και τον εκδοτικό του οίκο Alfaguara.

Ο Ζοζέ Σαραμάγκου γεννήθηκε το 1922 στο χωριό Aζινιάγκα της Πορτογαλίας και ήταν το παιδί ακτήμονων χωρικών που αργότερα μετακόμισαν στη Λισαβόνα.

Εγκατέλειψε το σχολείο σε ηλικία 12 ετών για να εργαστεί ως κλειδαράς, επάγγελμα το οποίο άσκησε για δύο χρόνια.

Μετά το πρώτο του μυθιστόρημα «Γη της Αμαρτίας» που δημοσιεύθηκε το 1947, πέρασαν 19 χρόνια μέχρι να εκδώσει το δεύτερο βιβλίο του μία ποιητική ανθολογία με τίτλο «Os Poemas Possiveis». Εντωμεταξύ εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος, ως υπάλληλος σε εκδοτικούς οίκους και συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες.

Γράφτηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα το 1969, ενώ τον Απρίλιο του 1974 πήρε μέρος στην «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» που οδήγησε στην πτώση της χούντας του Σαλαζάρ.

Το δεύτερο μυθιστόρημά του «Εγχειρίδιο Ζωγραφικής και Καλλιγραφίας» δημοσιεύθηκε το 1977, όμως έγινε γνωστός το 1982, σε ηλικία 60 ετών, με το βιβλίο του «Το χρονικό του μοναστηριού», ένα ερωτικό μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται τον 18ο αιώνα.

Το 1992 ξέσπασε σκάνδαλο στην Πορτογαλία με την έκδοση του βιβλίου «Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον», όπου περιγράφει τον Χριστό να χάνει την παρθενιά του από τη Μαρία Μαγδαληνή και χρησιμοποιεί το Θεό για να εξασφαλίσει την παγκόσμια κυριαρχία. Το βιβλίο δέχθηκε τα πυρά της πορτογαλική εκκλησίας, ενώ η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, γεγονός που ώθησε τον συγγραφέα να κατηγορήσει την κυβέρηση για λογοκρισία. Την επόμενη χρονιά ο Σαραμάγκου εγκατέλειψε τη χώρα του και από το 1993 ζούσε αυτοεξόριστος στο νησί Λανθαρότ στα ισπανικά Κανάρια Νησιά.

Το 1998 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ.

Το Νοέμβριο του 2009 εξέδωσε το τελευταίο του μυθιστόρημα «Κάιν», που εξιστορεί με ειρωνικό τρόπο τη βιβλική ιστορία της δολοφονίας του Άβελ από τον αδερφό του Κάιν, προκαλώντας και πάλι την Καθολική Εκκλησία. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου ο Σαραμάγκου είπε ότι η Βίβλος είναι «ένα εγχειρίδιο κακής ηθικής» και «ένας καταλογος με ό,τι χειρότερο έχει η ανθρώπινη φύση».

Μέσα σε εξήντα χρόνια ο Σαραμάγκου εξέδωσε 30 έργα: μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα.

www.kathimerini.gr

Παραμυθάς, αυτοδίδακτος, νομπελίστας
«Έφυγε» σε ηλικία 87 ετών ο Πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου

Ο Πορτογάλος Ζοζέ Σαραμάγκου, ουσιαστικά αυτοδίδακτος, τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998

Μαδρίτη, Ισπανία

Απεβίωσε σε ηλικία 87 ετών ο Νομπελίστας Πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου. Ο εκδότης του δήλωσε ότι ο Σαραμάγκου πέθανε στο σπίτι του στο Λανθαρότε, στα Κανάρια Νησιά.

Σύμφωνα με τον εκδότη, Τζεφερίνο Κοέλο, η κατάσταση της υγείας του συγγραφέα είχε επιδεινωθεί μετά από μία πρόσφατη ασθένεια.

Από το 1993 ζούσε στο νησί Λανθαρότε μαζί με τη σύζυγό του, Πιλάρ. Ο συγγραφέας, που έπασχε από λευχαιμία, νοσηλεύθηκε αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια στο νοσοκομείο κυρίως εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων.

Ο Ζοζέ Σαραμάγκου γεννήθηκε το 1922 στο χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας. Χρειάστηκε να εγκαταλείψει νωρίς το σχολείο για να δουλέψει και ήταν ουσιαστικά αυτοδίδακτος.

Ιστορίες-ύμνοι για τον κάθε Ανώνυμο

Η πρώτη νουβέλα του Γη της αμαρτίας εκδόθηκε το 1947, μεσολάβησαν όμως τριάντα περίπου χρόνια μέχρι την έκδοση του σημαντικότερου μέρους του έργου του, για το οποίο βραβεύτηκε το 1998 με το βραβείο Νόμπελ.

Το βιβλίο του Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον δέχθηκε τα πυρά της πορτογαλική εκκλησίας, ενώ η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, γεγονός που ώθησε τον συγγραφέα να κατηγορήσει την κυβέρνηση για λογοκρισία.

Ανάμεσα στα πιο γνωστά του μυθιστορήματα είναι: Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας (1977), Από τη γη θρεμμένος (1980), Το χρονικό του μοναστηριού (1983), Η χρονιά που πέθανε ο Ρικάρντο Ρέις (1984), Η πέτρινη σχεδία (1986), Ιστορία της Πολιορκίας της Λισαβόνας (1988), Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον (1997), Περί τυφλότητος (1995), Όλα τα ονόματα (1997), Η Σπηλιά, Περί Φωτίσεως, Περί Θανάτου, Άνθρωπος Αντίγραφο.

Με τη λεπτή ειρωνεία στα κείμενά του, τους διαλόγους που μπορεί να εκτείνονται σε μία παράγραφο «μήκους» τριών σελίδων και χωρίς ούτε μία παύλα, τους πρωταγωνιστές στους οποίους δεν θέλει να χαρίσει ούτε καν όνομα, ο Σαραμάγκου χρησιμοποίησε και τελικά υπερέβη την αλληγορία, καταφέρνοντας να μεταδώσει στα έργα του την αγνή του αγάπη για τον άνθρωπο, την ειλικρινή καχυποψία στην Εξουσία και να κάνει αυτό που θέλει να κάνει κάθε πραγματικός συγγραφέας: Να πει μία ιστορία.

Οι ιστορίες των βιβλίων του φαίνονται περίεργες, αλλά η εκκεντρικότητά τους είναι απροσποίητη: Στο «Περί Θανάτου», ο Χάρος (γυναίκα, για τον Σαραμάγκου, εξαιτίας του γραμματικού γένους του θανάτου στα πορτογαλικά) αποφασίζει να κάνει απεργία: Η αρχική ευφορία γρήγορα γίνεται εφιάλτης όταν το ένα πρόβλημα ακολουθεί το άλλο, τα νοσοκομεία ξεχειλίζουν από αρρώστους, στην Εκκλησία δεν μένει πια τίποτα για να τρομοκρατήσει τους πιστούς, και τα γραφεία κηδειών επιβιώνουν κηδεύοντας σκύλους και καναρίνια.

Στην «Πέτρινη Σχεδία», ολόκληρη η Ιβηρική χερσόνησος ξεκολλάει από την ήπειρο της Ευρώπης και αρχίζει να πλέει στον Ατλαντικό (ορίστε μία λύση για τα ελλείμματα, θα σχολίαζε σήμερα ο συγγραφέας). Στο «Περί Τυφλότητος», που έγινε πριν από λίγα χρόνια ταινία, τον πληθυσμό μίας ολόκληρης χώρας χτυπά ξαφνικά μία επιδημία τυφλότητας από την οποία γλιτώνει μόνο μία γυναίκα.

Στο «Περί Φωτίσεως», η ίδια χώρα πλήττεται αυτή τη φορά από μία επιφοίτηση: Ίσως στο πιο πολιτικό του μυθιστόρημα, ο Σαραμάγκου βάζει τους ψηφοφόρους ενός ολόκληρου κράτους, που μοιάζει πολύ με την Πορτογαλία, να απορρίπτουν συλλήβδην τους πολιτικούς τους ψηφίζοντας δύο φορές συντριπτικά λευκό στις εκλογές. Οι πολιτικοί εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα στην τύχη της, αλλά οι ελπίδες τους διαψεύδονται: Η πόλη όχι μόνο δεν βυθίζεται στο χάος, αλλά φαίνεται να αποδεικνύει ότι δεν τους χρειάζεται.

Ο «Άνθρωπος Αντίγραφο» είναι ένα από τα λίγα βιβλία στα οποία ο πρωταγωνιστής έχει όνομα, αλλά δυστυχώς αυτή τη φορά του λείπει η προσωπικότητα.

Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Κάιν εκδόθηκε το Νοέμβριο. Το βιβλίο εξιστορεί με ειρωνικό τρόπο τη βιβλική ιστορία της δολοφονίας του Άβελ από τον αδερφό του Κάιν, προκαλώντας και πάλι την Καθολική Εκκλησία.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου ο συγγραφέας είχε πει ότι η Βίβλος είναι «ένα εγχειρίδιο κακής ηθικής» και «ένας κατάλογος με ό,τι χειρότερο έχει η ανθρώπινη φύση».

Μέσα σε εξήντα χρόνια ο Ζ.Σαραμάγκου εξέδωσε 30 έργα: μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα.

http://news.in.gr

1 σχόλιο:

  1. Να είσαι καλά! Η παράθεση της είδηση μέσω τόσων πηγών δε, βοηθάει εκτός των άλλων να μείνει στη μνήμη μου και το όνομά του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή